Raport Eko-indeks Millennium

Ekologia, troska o środowisko i rozwój innowacji zajmują coraz więcej miejsca w strategiach rozwoju województw. Aby sprawdzić, jak wygląda zaangażowanie regionów Polski w zieloną transformację, Bank Millennium opracował indeks eko-innowacyjności. Liderami zestawienia są województwa pomorskie, małopolskie i mazowieckie. Raport Eko-indeks Millennium – potencjał eko-innowacyjności regionów powstał we współpracy z partnerami merytorycznymi: Urzędem Patentowym RP, Akademią Górniczo-Hutniczą w Krakowie oraz Szkołą Główną Handlową w Warszawie.

Innowacje oraz ekologia to istotne trendy, których połączenie ma pozytywny wpływ na gospodarkę i środowisko oraz przyszłość planety. Autorzy Eko-indeksu Millennium, zainspirowani przez Eco-Innovation Observatory, który cyklicznie bada eko-innowacyjność na poziomie krajów Unii Europejskiej, zweryfikowali podejście do tych dwóch kwestii reprezentowane przez poszczególne województwa Polski.

–  Regulacje związane z ekologią postrzegane są wciąż bardziej jako blokada, a nie stymulanta dla innowacji. Jednak wdrażanie rozwiązań ekologicznych, szczególnie tych innowacyjnych, to inwestycja, która w długiej perspektywie przynosi korzyści. Chcielibyśmy, aby nasze opracowanie posłużyło jako platforma do dyskusji na temat znaczenia i rozwoju zielonych innowacji w naszym kraju, a także zachęciło do współpracy, bo jak pokazują wyniki naszego badania, sprzyja ona eko-innowacjom. Dyskusja o poprawie świadomości ekologicznej jest szczególnie pożądana w warunkach kryzysu energetycznego, który dotyka obecnie Europę – Grzegorz Maliszewski, główny ekonomista Banku Millennium oraz autor i pomysłodawca Eko-indeksu Millennium.

Kryteria, na których oparty jest Eko-indeks Millennium, były przedmiotem współpracy, a także analiz i konsultacji z partnerami merytorycznymi raportu. Część danych została przygotowana specjalnie na potrzeby opracowania.

Urząd Patentowy chroni własność przemysłową, wspierając tym samym innowacyjność i konkurencyjność polskiej gospodarki. Jednym z bardzo istotnych elementów rozwoju gospodarki jest ekologia. Dołączyliśmy do współpracy przy Eko-indeksie Millennium, gdyż dane, którymi dysponujemy stanowią ważny przejaw aktywności eko-innowacyjnej. Na potrzeby raportu przygotowaliśmy i udostępniliśmy dane dotyczące ekotechnologii, które dotąd nie były publikowane. Identyfikacja tych rozwiązań została przygotowana w oparciu o Międzynarodową Klasyfikację Patentową (ang. International Patent Classification), z uwzględnieniem symboli zaproponowanych w „IPC Green Inventory – powiedziała Edyta Demby-Siwek, Prezes Urzędu Patentowego RP

Pomorskie, małopolskie i mazowieckie najbardziej eko-innowacyjne

Czołówka eko-innowacyjnych regionów jest na przestrzeni ostatnich pięciu lat względnie stabilna – to województwa pomorskie, małopolskie i mazowieckie. Na czele zestawienia znalazło się Pomorze, choć różnice w wartościach Eko-indeksu wśród liderów nie są znaczne. To regiony, gdzie ulokowane są duże ośrodki gospodarcze i akademickie, będące jednocześnie liderami szeroko rozumianej innowacyjności, choć zauważalne są różnice w akcentach ekologicznych. Wartość Eko-indeksu powyżej poziomu krajowego mają także województwa dolnośląskie oraz podkarpackie. Wyniki kolejnych pięciu regionów oscylują wokół poziomu ogólnopolskiego. Są to województwa: warmińsko-mazurskie i śląskie, wielkopolskie i łódzkie oraz podlaskie.
Jak wynika z raportu Banku Millennium, w aż 10 województwach wartość Eko-indeksu wzrosła względem ubiegłego roku, najsilniej w woj. warmińsko-mazurskim, pomorskim i łódzkim. Na eko-innowacyjność należy patrzeć jak na proces i z tego punktu widzenia warto odnotować, że na przestrzeni ostatnich 5 lat poziom indeksu wzrósł w niemal wszystkich regionach, a znaczna część z nich skróciła dystans do lidera. Najsilniej jest to widoczne w łódzkim i warmińsko-mazurskim, które w tym horyzoncie czasowym najbardziej skróciły dystans do najlepszego województwa.

Jak powstał Eko-indeks?

Forma prezentacji zmiennych miała na celu odzwierciedlenie orientacji regionów w kierunku ekoinnowacyjności niezależnie od ich wielkości i potencjału gospodarczego. Jedną z takich zmiennych jest odsetek patentów na eko-innowacje w ogólnej liczbie udzielonych patentów, która została przygotowane przez Urząd Patentowy RP na potrzeby niniejszego indeksu.
Szeroki zakres analizowanych danych umożliwia przegląd poszczególnych województw w różnych wymiarach eko-innowacyjności, a także zbadanie ich mocnych i słabych stron. Wyniki Eko-indeksu Millennium opierają się na danych Głównego Urzędu Statystycznego oraz Urzędu Patentowego RP. Zmienne składające się na indeks zostały zgrupowane w 4 kategoriach: nakłady na eko-innowacje, efekty ekoinnowacji, aktywność społeczno-ekonomiczna w obszarze eko-innowacji i efektywność wykorzystania zasobów.
Dla celów zrealizowanego badania wszystkie zmienne zostały wystandaryzowane, w wyniku czego każda z nich w poszczególnych latach objętych analizą przyjmuje wartości od 0 (województwo o najniższym odczycie danej zmiennej w danym roku) do 100 (lider w danej zmiennej w danym roku). Dla każdej grupy danych został wyliczony subindeks, który jest średnią arytmetyczną wystandaryzowanych zmiennych, wchodzących w skład danej kategorii (każda z nich ma jednakową wagę w subindeksie). Zestawienie ogólne Eko-indeksu Millennium jest średnią arytmetyczną wszystkich siedemnastu zmiennych wchodzących w skład indeksu przy utrzymaniu ich równych wag.
Eko-Indeks uwzględnia dane za okres 2016-2020. Prezentacja pięcioletniej perspektywy danych pozwala na bardziej kompleksową analizę procesu eko-innowacyjności i na ocenę trendów średniookresowych. Skład uwzględnionych zmiennych jest także pochodną dostępności danych statystycznych.
Źródło i prawa